Οδηγός Αγοράς Αφυγραντήρων

O αφυγραντήρας είναι μια συσκευή που μπήκε στη ζωή μας, για να προσφέρει μια πιο ευχάριστη και υγιή ατμόσφαιρα απαλλαγμένη από τη δυσάρεστη υγρασία. Η βασική του λειτουργία είναι να αφαιρεί την υπερβολική ποσότητα υγρασίας από τον αέρα του χώρου, διατηρώντας τη σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να είναι ο αέρας στο σπίτι πιο “άνετος”, ενώ απομακρύνει τα φυσικά και ορατά σημάδια υγρασίας, όπως η μούχλα στους τοίχους ή η συμπύκνωση υδρατμών με τη μορφή σταγονιδίων νερού στα παράθυρα. Επίσης, βοηθάει στην πρόληψη παθήσεων που οφείλονται στην υψηλή υγρασία, όπως οι αλλεργίες και το άσθμα.

Φυσικά, η χρήση του αφυγραντήρα σε ένα χώρο κατά τους χειμερινούς μήνες μειώνει τα έξοδα της θέρμανσης, επιτυγχάνοντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.

Πότε χρειάζομαι έναν αφυγραντήρα;

Η υγρασία μετριέται με διάφορους τρόπους, με τον πιο κοινό να είναι η σχετική υγρασία. Η ιδανική μέση τιμή σχετικής υγρασίας ενός χώρου κυμαίνεται μεταξύ 50% - 55%. Σε αυτό το επίπεδο, οι περισσότεροι από εμάς αισθανόμαστε άνετα, ενώ αποτελεί και το ιδανικό περιβάλλον για την αποφυγή εκδήλωσης αλλεργιών, συχνών κρυολογημάτων και πόνων στα κόκαλα. Ταυτόχρονα, μια μέση υγρασία αυτής της τάξεως βοηθά στην προστασία και τη συντήρηση των υλικών στο εσωτερικό του σπιτιού, όπως οι γυψοσανίδες, οι τοίχοι και τα ξύλινα δάπεδα - έπιπλα, ενώ προστατεύει τα ρούχα στις ντουλάπες και άλλα αντικείμενα ή υλικά, που είναι επιρρεπή στις βλαβερές συνέπειες της υπερβολικής υγρασίας.

Το μέσο επίπεδο σχετικής υγρασίας σε ποσοστό 50% - 60% στο σπίτι θα μας παρέχει ευχάριστη ατμόσφαιρα και βελτιωμένη απόδοση της θέρμανσης.

Όταν, λοιπόν, η σχετική υγρασία στο σπίτι ή το χώρο μας είναι ανώτερη της φυσιολογικής, δηλαδή πάνω από 55% - 60%, τότε συνιστάται η χρήση ενός αφυγραντήρα. Μπορούμε να ελέγξουμε την υγρασία του σπιτιού ή κάποιου δωματίου με έναν καλής ποιότητας μετρητή υγρασίας - υγρασιόμετρο. Εάν βέβαια η υγρασία στο σπίτι είναι υπερβολική, τότε τα σημάδια μούχλας και η σχετική μυρωδιά που τη συνοδεύει, θα είναι έκδηλα στο γυμνό μάτι.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι ανάγκες διαφέρουν για κάθε νοικοκυριό. Μερικά σπίτια μπορεί να έχουν προβλήματα υγρασίας μόνο σε ορισμένες περιόδους του έτους, όπως π.χ. την άνοιξη όταν υπάρχει μεγάλη απορροή νερού από το έδαφος. Άλλες κατοικίες παρουσιάζουν πρόβλημα υψηλής υγρασίας όλο το χρόνο, όπως για παράδειγμα η εμφάνιση μούχλας στο μπάνιο ή σε χώρους που δε θερμαίνονται ή δεν αερίζονται σωστά, ακόμη και το καλοκαίρι. Υπάρχουν, επίσης, φορές που η υγρασία είναι πρόβλημα μεμονωμένα σε ένα δωμάτιο ή χώρο του σπιτιού, που είτε δε διαθέτει σωστή μόνωση, είτε υπάρχουν κατασκευαστικές κακοτεχνίες.

Αίσθηση θερμοκρασίας

Εκτός από τα ορατά σημάδια υγρασίας, ένας ακόμη παράγοντας που θα μας οδηγήσει στην απόφαση αγοράς ενός αφυγραντήρα είναι η αίσθηση της θερμοκρασίας. Το ανθρώπινο σώμα αντιλαμβάνεται τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος σαν συνδυασμό της θερμοκρασίας, της υγρασίας και κάποιων άλλων παραγόντων. Ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες, η υψηλή υγρασία δημιουργεί μία αίσθηση έντονου και πιο διαπεραστικού κρύου.

Για παράδειγμα, ένας χώρος με θερμοκρασία 23°C και σχετική υγρασία 80%, είναι πολύ πιο δυσάρεστος από ένα χώρο με 20°C και 50% σχετική υγρασία. Για το λόγο αυτό, με τη ρύθμιση της υγρασίας σε χαμηλότερα επίπεδα έχουμε μειωμένη αίσθηση του κρύου, και ταυτόχρονα απαιτείται χαμηλότερη θερμοκρασία για να έχουμε ανάλογο αποτέλεσμα στις συνθήκες άνεσης.

Επιλογή κατάλληλου αφυγραντήρα

Στην αγορά υπάρχει πλήθος επιλογών σε αφυγραντήρες πολλών εταιρειών με διαφοροποιήσεις στις λειτουργίες, τα τεχνικά χαρακτηριστικά, την ποιότητα κατασκευής και την τιμή. Τα βασικά κριτήρια επιλογής του κατάλληλου αφυγραντήρα, είναι η ποσότητα υγρασίας (αφυγραντική ικανότητα) που θέλουμε να αφαιρέσουμε και η θερμοκρασία του χώρου στον οποίο θα τον τοποθετήσουμε - κυρίως τους χειμερινούς μήνες του έτους, όπου το κρύο είναι πιο έντονο.

Η κοινώς αποδεκτή μονάδα μέτρησης της αφυγραντικής ικανότητας ενός αφυγραντήρα, είναι ο όγκος νερού σε λίτρα που μπορεί να αφαιρέσει η συσκευή μέσα σε 24 ώρες (lt/ημέρα).

Μεμονωμένα ο μεγαλύτερος όγκος νερού ανά 24 ώρες δε σημαίνει απαραίτητα μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, καθώς οι ονομαστικές τιμές στα χαρακτηριστικά αφορούν εργαστηριακές μετρήσεις, σε χώρους όπου η θερμοκρασία κυμαίνεται στους 30°C με σχετική υγρασία 80 - 90%.

Ο υπολογισμός της ικανότητας αφύγρανσης που χρειαζόμαστε είναι σύνθετος, καθώς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Για αυτό δεν μπορούμε να βασιστούμε σε έναν συγκεκριμένο τύπο, ωστόσο, πρέπει να λάβουμε υπόψη τα παρακάτω:

• Τις διαστάσεις του χώρου μας: οι εταιρείες παρέχουν τα τετραγωνικά μέτρα (m²) κάλυψης του αφυγραντήρα, που είναι ένας αποδεκτός τρόπος προσδιορισμού της απόδοσης του, κυρίως για κατοικίες με σταθερό ύψος τα 3 μέτρα. Εναλλακτικά, μπορούμε να λάβουμε υπόψη τον όγκο του χώρου μας σε κυβικά μέτρα (m³), δηλαδή να επιλέξουμε τον αφυγραντήρα με βάση τη δυνατότητα άντλησης του αέρα ανά ώρα. Υπολογίζοντας αυτήν την παράμετρο, θα βρούμε πόσες φορές μέσα στην ημέρα πρέπει ο αφυγραντήρας να σαρώσει τον αέρα στο χώρο για να μας δώσει το ανάλογο αποτέλεσμα στο επιθυμητό ποσοστό αφύγρανσης, άρα και το συνολικό χρόνο λειτουργίας της συσκευής για να το επιτύχει.

Για να υπολογίσουμε τα κυβικά μέτρα του χώρου μας, πολλαπλασιάζουμε τα τετραγωνικά μέτρα επί το ύψος του διαμερίσματος. Π.χ. Ένα σπίτι 90m² με ύψος 3m έχει όγκο 270m³ (90m² x 3m ύψος= 270m³).

• Τα επίπεδα υγρασίας στην περιοχή διαμονής και τον προσανατολισμό του χώρου: αν μένουμε κοντά στη θάλασσα, σε μια λίμνη ή σε ορεινή περιοχή, ενδεχομένως να έχουμε υψηλότερη υγρασία συγκριτικά με μία περιοχή που δεν επηρεάζεται από υγρό στοιχείο.
• Τη θερμομόνωση και υγρομόνωση του χώρου: την ηλικία του διαμερίσματος, την ποιότητα των θερμομονωτικών υλικών και των κουφωμάτων, όπως επίσης, αν υπάρχουν εστιασμένα προβλήματα υγρασίας σε τοίχους ή δωμάτια.
• Την επιμέρους θερμοκρασία και τη χρήση των χώρων που θα αφυγράνουμε: για παράδειγμα, ένα μπάνιο, μια αποθήκη ή βορινά δωμάτια που δεν αερίζονται συχνά, ενδεχομένως να έχουν χαμηλότερη θερμοκρασία και μεγαλύτερες ανάγκες αφύγρανσης.

Όπως καταλαβαίνουμε από τα παραπάνω, ένας λανθασμένος υπολογισμός των αναγκών μας και των παραμέτρων του χώρου μας, μπορεί να οδηγήσει στην αναποτελεσματική λειτουργία του αφυγραντήρα και σε πρόσθετες επιβαρύνσεις στο κόστος λειτουργίας της συσκευής. Ως γενική κατεύθυνση, αρχικά ας συμβουλευτούμε τον παρακάτω ενδεικτικό πίνακα για τα τετραγωνικά μέτρα του χώρου στον οποίο θα λειτουργήσει ο αφυγραντήρας, και στη συνέχεια μπορούμε να υπολογίσουμε τις ανάγκες σε κυβικά μέτρα αέρα:

• Οι παραπάνω διαστάσεις αναφέρονται σε ενιαίους χώρους
• Αν συντρέχουν σημαντικά προβλήματα υγρασίας προτείνεται η επιλογή μοντέλου μεγαλύτερης δυνατότητας αφύγρανσης από αυτό που αντιστοιχεί στα τετραγωνικά του χώρου μας

Ο αφυγραντήρας πρέπει να μπορεί να καλύψει τουλάχιστον 4- 5 φορές τον αέρα του χώρου μας μέσα σε 8 - 10 ώρες λειτουργίας.

Θόρυβος

Μια σημαντική παράμετρος είναι ο θόρυβος της συσκευής, ιδιαίτερα αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε τον αφυγραντήρα σε ένα υπνοδωμάτιο. Για το λόγο αυτό είναι σκόπιμο να γίνεται σύγκριση των επιπέδων θορύβου κατά τη λειτουργία του μηχανήματος. Μεταξύ των παραπάνω τύπων, οι αφυγραντήρες Desiccant είναι ελαφρύτεροι και σχετικά πιο αθόρυβοι κατά τη λειτουργία τους, λόγω της έλλειψης συμπιεστή.

Για τα μηχανήματα που προορίζονται για χρήση σε μικρά δωμάτια, καλό είναι ο θόρυβος να μην ξεπερνάει τα 38dB - 42dB στη χαμηλή ταχύτητα. Στους μεγαλύτερης ισχύος αφυγραντήρες μία στάθμη θορύβου στο επίπεδο των 44dB – 52dB είναι αποδεκτή.

Ιονιστής

Υπάρχουν αρκετοί αφυγραντήρες με ενσωματωμένο ιονιστή, ένα εξάρτημα που απελευθερώνει θετικά και αρνητικά ιόντα, βοηθώντας έτσι στην εξουδετέρωση βακτηριδίων, σκόνης, δυσάρεστων οσμών και αιωρούμενων σωματιδίων. Ο ιονιστής καθαρίζει τον αέρα από μυρωδιές που προέρχονται από τον καπνό ή δραστηριότητες όπως το μαγείρεμα και επίσης, βελτιώνει την ατμόσφαιρα σε χώρους όπου βρίσκονται άτομα ευαίσθητα σε αλλεργίες, όπως τα βρέφη ή οι ηλικιωμένοι άνθρωποι.

Ο ιονισμός υπάρχει ως ξεχωριστή λειτουργία (mode) στον αφυγραντήρα.

Σύνδεση αποχέτευσης (συνεχής αποστράγγιση)

Μια πρόσθετη δυνατότητα κάποιων αφυγραντήρων είναι η σύνδεση με την αποχέτευση, ώστε να παρέχουν συνεχή αποστράγγιση χωρίς να είναι απαραίτητη η παρουσία μας στο χώρο όπου είναι εγκατεστημένη η συσκευή. Με αυτόν τον τρόπο δε χρειάζεται να αδειάζουμε το δοχείο συλλογής του νερού, κι έτσι η συσκευή λειτουργεί αδιάλειπτα για όσο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο.

Ο αφυγραντήρας με σύνδεση αποχέτευσης προτείνεται κυρίως σε περιπτώσεις όπου τον τοποθετούμε σε ένα χώρο που δεν κατοικείται συνεχώς, όπως για παράδειγμα σε ένα εξοχικό σπίτι ή σε κάποια απομακρυσμένη αποθήκη ή υπόγειο, όπου υπάρχει μεγάλο πρόβλημα υγρασίας και το δοχείο νερού θα γεμίζει πολύ συχνά.

Το νερό που συγκεντρώνεται στο δοχείο του αφυγραντήρα είναι απιονισμένο και μπορεί να αξιοποιηθεί για χρήσεις στις οποίες δε θέλουμε νερό με άλατα, όπως π.χ. στους υαλοκαθαριστήρες του αυτοκινήτου. Προσοχή! Δεν είναι τόσο μεγάλης καθαρότητας για να έρχεται σε επαφή με τα καθαρά ρούχα, άρα δεν προτείνεται για χρήση στο ατμοσίδερο.

Στέγνωμα Ρούχων

Ένας συνηθισμένος λόγος χρήσης του αφυγραντήρα είναι το στέγνωμα των ρούχων σε εσωτερικό χώρο κατά τους χειμερινούς μήνες. Όταν στεγνώνουμε τα ρούχα μέσα στο σπίτι, ο υγρός αέρας από τα νωπά ρούχα μεταφέρεται φυσιολογικά και στους υπόλοιπους χώρους επειδή ο αέρας γύρω είναι ξηρότερος, προκειμένου να υπάρξει ισορροπία στο περιβάλλον.

Η χρήση ενός απλού αφυγραντήρα μπορεί να στεγνώσει τα ρούχα γρηγορότερα και με μικρότερο κόστος συγκριτικά με ένα στεγνωτήριο ρούχων. Ωστόσο, απαιτείται προσοχή γιατί αν ο αφυγραντήρας λειτουργήσει για παραπάνω ώρες, τότε τα ρούχα μας θα είναι πολύ στεγνά και δύσκολα για σιδέρωμα.

Πολλοί αφυγραντήρες διαθέτουν ειδικά προγράμματα και λειτουργίες στεγνώματος, που φέρνουν τα ρούχα σε μία κατάσταση έτοιμα για χρήση ή σιδέρωμα.

Τοποθέτηση - Μετακίνηση

Σε γενικές γραμμές, ο αφυγραντήρας τοποθετείται σε ένα κεντρικό σημείο μέσα στο σπίτι, στους χώρους που χρησιμοποιούνται περισσότερο και ιδανικά σε μια σταθερή επιφάνεια με λίγο ύψος πάνω από το δάπεδο. Ακόμη κι αν έχουμε υγρασία σε αρκετά σημεία, δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε μία διαφορετική συσκευή για κάθε χώρο. Εφόσον οι εσωτερικές πόρτες των δωματίων παραμένουν ανοικτές, η υγρασία θα μετακινηθεί με φυσικό τρόπο προς τον αφυγραντήρα, ώστε να την απορροφήσει ο ανεμιστήρας του.

Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις όπου πιθανόν θα θελήσουμε να μετακινήσουμε τον αφυγραντήρα σε κάποιον χώρο που έχει εστιασμένο πρόβλημα υγρασίας. Αυτό μπορεί για παράδειγμα να χρειαστεί στην περίπτωση ενός βορινού δωματίου με εντοιχισμένες ντουλάπες, στο μπάνιο ή σε κάποια αποθήκη - χολ. Εκεί, ο αφυγραντήρας θα πρέπει να τοποθετηθεί ιδανικά με κλειστές τις υπόλοιπες πόρτες, ώστε να τραβήξει όλη την υγρασία, προτού τον χρησιμοποιήσουμε σε όλο το σπίτι.

Κατά κανόνα οι αφυγραντήρες με συμπιεστή είναι βαρύτεροι και πιο ογκώδεις από τους Desiccant, λόγω της ύπαρξης του συμπιεστή, που προσθέτει περίπου 5-6 κιλά στη συσκευή. Αν σκοπεύετε να τον μετακινείτε συχνά, αναζητήστε κάποιο μοντέλο με ροδάκια.

Συντήρηση και καθαρισμός

Ο αφυγραντήρας είναι μια συσκευή που επηρεάζει άμεσα την ατμόσφαιρα και την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε. Για αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μεριμνούμε για την τακτική συντήρηση και τον καθαρισμό του.

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η συσκευή τοποθετείται στο δάπεδο, κάτι το οποίο σημαίνει ότι θα απορροφά όλη τη σκόνη στο πάτωμα με το ενδεχόμενο να φράξει το φίλτρο του. Το φραγμένο φίλτρο επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία του αφυγραντήρα, αφού μειώνει την απόδοσή του και αυξάνει την κατανάλωση ρεύματος. Επιπλέον, ταλαιπωρεί τα εξαρτήματά του, όπως το συμπιεστή και τον ανεμιστήρα, κάτι που πιθανώς μπορεί να οδηγήσει σε μία σοβαρότερη βλάβη.

Ο σωστός καθαρισμός του αφυγραντήρα μας θα κρατήσει τη μονάδα σε καλή και ωφέλιμη λειτουργία για την υγεία μας, ενώ εξασφαλίζει την κατανάλωση λιγότερης ενέργειας και εγγυάται μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.

Όσον αφορά τα μέρη του αφυγραντήρα που πρέπει να καθαρίζονται, συνοψίζονται στα εξής:

• Δοχείο συλλογής νερού: αν ο αφυγραντήρας δεν είναι συνδεδεμένος στην αποχέτευση, τότε για την ομαλή λειτουργία της συσκευής πρέπει να αδειάζουμε το δοχείο νερού σε τακτική βάση και μία στο τόσο να το καθαρίζουμε με σαπούνι και νερό για την αποφυγή μούχλας.
• Φίλτρο αέρα: σε ορισμένες συσκευές τα φίλτρα μπορούν να καθαριστούν με απλό τρεχούμενο νερό (τουλάχιστον 1 φορά το μήνα), ενώ σε κάποιες άλλες που διαθέτουν φίλτρα ενεργού άνθρακα ή HEPA, πρέπει περιοδικά να αντικαθίστανται πλήρως. Προσοχή: βεβαιωνόμαστε ότι το καθάρισμα μπορεί να γίνει με νερό, διότι ορισμένα φίλτρα χάνουν τις αντιβακτηριακές ιδιότητες τους αν βραχούν.
• Εξωτερικό μέρος συσκευής: ο αφυγραντήρας συσσωρεύει σωματίδια και σκόνη από τον αέρα και πρέπει περίπου μια φορά το χρόνο να καθαρίζουμε το εξωτερικό του και όλα τα πλαστικά μέρη, με ένα ελαφρώς υγρό πανάκι ή κάποιο ειδικό καθαριστικό.
• Γρίλιες εισαγωγής και εξαγωγής αέρα: οι γρίλιες συσσωρεύουν το μεγαλύτερο όγκο σκόνης και έτσι είναι ένα σημείο του αφυγραντήρα που απαιτεί τακτικό καθάρισμα, προκειμένου ο αέρας που εισέρχεται και εξέρχεται από το μηχάνημα να είναι καθαρός. Μια εύκολη και γρήγορη λύση είναι η χρήση ηλεκτρικής σκούπας με το ειδικό λεπτό εξάρτημα απορρόφησης.